Η ισπανική γρίπη του 1918 ευθύνεται για τον θάνατο μεταξύ 50 με 100 εκατομμυρίων ανθρώπων. Ποια διδάγματα προσφέρει σε σχέση με την τωρινή πανδημία του κορωνοϊού;
Ο ΚΟΡΟΝΟΙΟΣ είναι εδώ και σπέρνει τον φόβο. Καθώς το εμβόλιο απέχει, τα ποσοστά θνησιμότητας αυξάνονται και η ανασφάλεια κερδίζει τη μάχη, ίσως είναι χρήσιμο να ανατρέξουμε στο γκρίζο μονοπάτι του παρελθόντος και το χρονικό της πανδημίας που συγκλόνισε το ανθρώπινο είδος με την πανίσχυρη βοή της.
Η ισπανική γρίπη εκδηλώθηκε το 1918, προσέβαλε 500.000.000 ανθρώπους (ή το 27% του παγκόσμιου πληθυσμού της εποχής), ενώ ο απολογισμός των θυμάτων κυμαίνεται ανάμεσα στα 50 και τα 100 εκατομμύρια, καθιστώντας την ως μια από τις φονικότερες πανδημίες της ιστορίας. Πώς εξαπλώθηκε η ισπανική γρίπη και ποιες οι ομοιότητες και διαφορές της με το σήμερα;
Ισπανική γρίπη: 1918-19
Μετάλλαξη του ιού Η1Ν1 που μεταπήδησε από τα πτηνά στον άνθρωπο με αρχικά συμπτώματα όμοια με εκείνα της κοινής γρίπης, ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους επικράτησε ο χαρακτηρισμός «ισπανική» ήταν διότι, καθώς η Ισπανία έμεινε ουδέτερη κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τύπος ήταν ελεύθερος να αναφέρει τα περιστατικά χωρίς την παρέμβαση της λογοκρισίας.
Η ίδια η εκτεταμένη δημοσιότητα καλλιέργησε αρχικά τη σφαλερή εντύπωση ότι η χώρα της Ιβηρικής αντιμετώπισε τα περισσότερα κρούσματα. Στην πραγματικότητα, ακόμη και σήμερα τα επιδημιολογικά δεδομένα αδυνατούν να εντοπίσουν τη γεωγραφική προέλευση της πανδημίας. Ιστορικοί και συγγραφείς τοποθετούν την απαρχή της γρίπης στο Κάνσας των ΗΠΑ, ενώ διαφορετικές ερευνητικές πηγές θέλουν τον ιό να αναπτύχθηκε σε βρετανική στρατιωτική βάση στη Γαλλία, με μια τρίτη μεταγενέστερη θεωρία να επικεντρώνει στη βόρεια Κίνα και στους περίπου 140.000 χειρώνακτες που διοχετεύτηκαν στην Ευρώπη προκειμένου να στελεχωθούν οι γαλλο-βρετανικές συμμαχικές γραμμές.
Η κοινωνική αποχή, ένα από τα σημαντικότερα μέτρα αποτροπής του COVID-19, διαδραμάτισε ρόλο και την περίοδο της ισπανικής γρίπης. Όταν η Φιλαδέλφεια οργάνωσε παρέλαση υποστήριξης των στρατευμάτων το 1918, με τη συμμετοχή περισσότερων από 200.000 ανθρώπους, τα νοσοκομεία της πόλης πλημμύρισαν με ασθενείς και ετοιμοθάνατους. Σε αντιδιαστολή, η πόλη του Σεντ Λούις εμφάνισε λιγότερα από τα μισά ποσοστά θνησιμότητας απαγορεύοντας τις συναθροίσεις περισσότερων από 20 ατόμων και κλείνοντας σχολεία, εκκλησίες, βιβλιοθήκες και παιδότοπους. Ο περιορισμός των μετακινήσεων στις μέρες μας θα μπορούσε να αποδειχθεί επίσης ευεργετικός, καθώς οι μαζικές μεταβάσεις κατά την περίοδο του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου συνέβαλαν στη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων.
Όσο για τη σημαντικότερη διαφορά; Η πανδημία του 1918-19 έπληξε σε ποσοστό 99% στις ΗΠΑ ανθρώπους ηλικίας κάτω των 65, με περίπου τους μισούς ανάμεσα στα 20 και τα 40 έτη. Ενώ τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας εμφανίστηκαν σε έγκυες γυναίκες, με ποσοστά ανάμεσα στο 23% και 71%. 1918 και 2020: Διαφορετικές εποχές, αλλιώτικες προκλήσεις, όμοιοι φόβοι απέναντι στο άγνωστο. Όσο όμως τα ασθενοφόρα παραμένουν απασχολημένα, η ιστορία της ισπανικής γρίπης έχει να διδάξει σε όλο τον κόσμο ότι ο μόνος νόμος στην αποτροπή είναι η συντονισμένη κοινή προσπάθεια.
athensvoice.gr