Ημέρα: 10 Ιανουαρίου 2016

  COLM TOIBIN ΝΟΡΑ ΓΟΥΕΜΠΣΤΕΡ Μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου ΙΚΑΡΟΣ κριτική Ά.Μάντζιου Νόρα Γουέμπστερ, η ηρωίδα του βιβλίου όπως αναδύεται  από την πένα του συγγραφέα  Κολμ Τομπίν, ο οποίος παρακολουθεί τη ζωή της και την προσπάθεια χειραφέτησής της,  σε μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας, στα τέλη της δεκαετίας του ’60.  Μητέρα τεσσάρων παιδιών,  αναλαμβάνει τα ηνία της οικογένειας, ύστερα από τον θάνατο του καθηγητή συζύγου της, ανακαλύπτοντας σταδιακά πτυχές του εαυτού της, κρυμμένες πίσω από τον ρόλο της νοικοκυράς  και το προστατευτικό πέπλο του χαρισματικού συζύγου της και οδηγείται  στην προσωπική αυτονομία και αυτοπραγμάτωση, στην υπέρβαση του πένθους και στην προοπτική της συνέχισης της δράσης, ενώ η ζωή συνεχίζεται, ως διακοπτόμενη αφήγηση.  Έτσι κλείνει το βιβλίο, με την μετέωρη αίσθηση μιας συνέχειας –ίσως σε άλλο βιβλίο- ως δυναμική αφηγηματική προοπτική.  Τριτοπρόσωπη αφήγηση, εσωτερικός ρυθμός πολλών σκέψεων, λεπταίσθητη παρατηρητικότητα, λεπτομερής  καταγραφή της καθημερινότητας μιας εποχής, ψυχογραφική αποτύπωση της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, σύνθεση των επί μέρους στοιχείων  τόσο  της ζωής  της επαρχίας  όσο και των αστικών κέντρων, στην αχλή μιας περασμένης εποχής και στον απόηχο της πολιτικής, της θρησκευτικής ζωής και των ταραχών, που αναδεικνύουν και το αυτοβιογραφικό-βιωματικό υλικό και δίνουν το στίγμα της οπτικής του συγγραφέα. «Αυτό που θέλω είναι ένα βιβλίο, μια αναπαυτική πολυθρόνα κι ένα δωμάτιο  όπου να είμαι μόνη μου», είπε. Σελ. 112 Αναμνήσεις, ιστορίες ανθρώπων, πόλεις, βιβλία, φωτογραφίες, μνημεία, μουσικές και παράλληλα μία συνομιλία με τις ηρωίδες των άλλων βιβλίων του συγγραφέα, δίνουν το  στυλ του αφηγητή που αγαπά τους ήρωές του και παρακολουθεί με συγκατάβαση τη ζωή τους. Το πένθος, τα έθιμα, οι συζητήσεις, οι προσευχές, οι οικογενειακές σχέσεις, ο γάμος, οι νέοι,  οι σπουδές, η εργασία,  τα επαγγέλματα, η διασκέδαση, το ταξίδι με τρένο, οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο, το θέατρο, ο κινηματογράφος και η τηλεόραση, τα ρούχα, η επικοινωνία των ανθρώπων, η σιωπή,  καθρεφτίζουν έναν κόσμο που αλλάζει σταδιακά ακολουθώντας τα γεγονότα και μετατοπίζεται εσωτερικά απορροφώντας τους δυναμικούς κραδασμούς της ζωής σε εξέλιξη.  Ενδιαφέρον βιβλίο, γύρω από τη ζωή των  ανθρώπων  σε παλαιότερες εποχές, στο παράδειγμα μιας γυναίκας, με αφηγηματικές αρετές στη σκιαγράφηση του χαρακτήρα της,  που ωστόσο εξελίσσεται επίπεδα και χωρίς ανατροπές, περιορίζοντας την αναγνωστική απόλαυση,  στον εγκλωβισμό των επαναλήψεων και της μονομέρειας. « Πάσχιζε ν’ ανακαλέσει εκείνη την εποχή, όμως μερικές εικόνες ήταν τόσο ασφυκτικά γεμάτες με λεπτομέρειες, κάποιες  ώρες ήταν τόσο γεμάτες με γνήσιες, άξέχαστες στιγμές, ώστε τον χρόνο που περίσσευε ήταν σαν να τον κοίταζε πίσω από τζάμι που το έδερνε η βροχή. Να περπατάει με τον Μόρις στον διάδρομο του νοσοκομείου ξέροντας ότι ίσως  να μην έβγαινε ζωντανός από κει μέσα. Η στιγμή που της είπε ότι ήθελε να κοιτάξει για μια ακόμα φορά τον ουρανό, και της ζήτησε να τον περιμένει στο διάδρομο, να τον αφήσει μόνο του. Να τον παρακολουθεί όταν άρχισε να κλαίει, μόλις έφτασε στην πόρτα». Σελ. 62 «Ήταν ένας κόσμος γεμάτος απουσίες».Σελ. 178 «Όλες  αυτές οι παλιές ιστορίες, σκεφτόταν, δεν θ’ αργούσαν να ξεχαστούν». Σελ. 93 «…μια σύμπτωση ήταν όλα». Σελ. 302 «Εγώ δεν πάω στο Δουβλίνο», είπε ο Κόνορ. «Δεν  τους γουστάρω τους Δουβλινέζους». Σελ. 126 «Γονάτισε μπροστά στο τζάκι κι άρχισε να ρίχνει  ένα ένα τα γράμματα στη φωτιά. Σκεφτόταν πόσα είχαν συμβεί από τότε που γράφτηκαν αυτά τα γράμματα, πόσο πολύ ανήκαν σε μια εποχή που είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί και δεν επρόκειτο να ξανάρθει. Έτσι είναι η ζωή. Έτσι είχαν εξελιχτεί τα πράγματα». Σελ. 434  Ά. Μάντζιου