5η ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Μάιος – Σεπτέμβριος 2015

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Μάιος
– Σεπτέμβριος 2015
Γενικός
τίτλος: «Παλιές Διασταυρώσεις-
Make
it
Ν
ew
ΙΙΙ»
Τίτλος Κεντρικής Έκθεσης: “Between
the Pessimism of the Intellect and the Optimism of the Will / Από την απαισιοδοξία της νόησης στην αισιοδοξία της πράξης”

Η 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης,
τελευταία διοργάνωση του τριμερούς σπονδυλωτού προγράμματος που ξεκίνησε το
2011 με τον γενικό τίτλο «Παλιές
Διασταυρώσεις-
Make it New, ολοκληρώνεται το
2015 και βρίσκεται ήδη σε διαδικασία σχεδιασμού και οργάνωσης.
Η
Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
πρόκειται να πραγματοποιηθεί το
διάστημα Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2015.
Το έργο είναι εντεταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονίας-Θράκης
2007-2013 του ΕΣΠΑ που συγχρηματοδοτείται
από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και την
Ελλάδα, και φορέας υλοποίησης και διοργανωτής του είναι το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Τη
Γενική Διεύθυνση έχει η Κατερίνα Κοσκινά, πρόεδρος του ΚΜΣΤ,
ιστορικός τέχνης-επιμελήτρια εκθέσεων. Επιμελήτρια της Κεντρικής Έκθεσης είναι η Κατερίνα
Γρέγου,
ιστορικός τέχνης, ανεξάρτητη επιμελήτρια και
συγγραφέας,
στην οποία
και ανήκει ο τίτλος για την ίδια έκθεση
“Between
the Pessimism of the Intellect and the Optimism of the Will / Από την απαισιοδοξία της νόησης στην αισιοδοξία της πράξης”
,  εμπνευσμένος από έναν αφορισμό Antonio
Gramsci.
Η 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
θα διαρθρωθεί, όπως και στις προηγούμενες δύο διοργανώσεις γύρω από ένα
Κεντρικό Πρόγραμμα με κορυφαίο γεγονός την κεντρική έκθεση, αλλά και με πολλές
άλλες εκθέσεις, δράσεις, φεστιβάλ, εργαστήρια, συμπόσια κλπ και ένα Παράλληλο
Πρόγραμμα που διαμορφώνεται με επιλογές εκδηλώσεων που εμπίπτουν στο σκεπτικό
και το ύφος της διοργάνωσης.
Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή της 5ης
Μπιενάλε.
Marieke Van Hal, Διευθύντρια, Biennial Foundation
Beral Madra, Ιστορικός τέχνης,
επιμελήτρια εκθέσεων
JanErik Lundström, Ιστορικός τέχνης,
συνεπιμελητής της 1ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
Gabriela Salgado, Ιστορικός τέχνης,
συνεπιμελήτρια της 2ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης
Thierry Raspail, Καλλιτεχνικός
διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Λυών
Οργανωτική Επιτροπή της 5ης Μπιενάλε.
Μαρία Τσαντσάνογλου, Διευθύντρια του ΚΜΣΤ
Συραγώ
Τσιάρα,

Διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του ΚΜΣΤ
Έλλη
Χρυσίδου,

Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Δήμος Θεσσαλονίκης
Ηρακλής
Παπαϊωάννου,

Ιστορικός τέχνης, επιμελητής Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Ξενής
Σαχίνης,

Κοσμήτορας της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.
Κατερίνα Γρέγου /
Βιογραφικό Σημείωμα
Η Κατερίνα Γρέγου είναι ιστορικός τέχνης,
ανεξάρτητη επιμελήτρια και συγγραφέας με έδρα τις Βρυξέλλες, όπου ζει από το
2006. Είναι η επιμελήτρια του βελγικού περιπτέρου στην Μπιενάλε της Βενετίας
του 2015, όπου θα παρουσιαστεί η διεθνής ομαδική έκθεση Personne et les
Autres
, με κεντρικό άξονα τη δουλειά του Βέλγου καλλιτέχνη
Vincent Meessen.
Η Κ. Γρέγου έχει επιμεληθεί πολλές σημαντικές
διεθνείς ομαδικές εκθέσεις με πιο πρόσφατες τις:
§
The Politics of Play, 7η Μπιενάλε
του Γκέτεμποργκ, Σουηδία, 2013.
§ Liquid Assets: In the Aftermath of the
Transformation of Capital
, Steirischer Herbst, Γκρατς, Αυστρία, 2013 (συνεπιμέλεια με τον Luigi Fassi).
§ Newtopia: The State of Human Rights, Cultuurcentrum, Ζυθοποιείο LAMOT, Μουσείο Hof Van Busleyden, Ακαδημία Καλών Τεχνών, De Oude Vleeshal, Μέχελεν, Βέλγιο, 2012.
§
Manifesta 9, Ευρωπαϊκή Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, Γκενκ,
Βέλγιο, 2012. Συνεπιμέλεια με τους Cuauhtemoc Medina και Dawn Ades.
§
4. Fotofestival Mannheim Ludwigshafen Heidelberg: The Eye is a Lonely Hunter (Kunsthalle Mannheim, Zephyr Raum für Fotografie, Mannheim; Wilhelm Hack Museum & Kunsthalle Ludwigshafen, Ludwigshafen; Kunstverein Heidelberg & Kunsthalle Heidelberg, Γερμανία), 2012 (συνεπιμέλεια με την Solvej Ovesen).
§ Speech Matters, Δανέζικο
περίπτερο,
54η Μπιενάλε Βενετίας
2011
.
Η Κατερίνα Γρέγου υπήρξε ιδρυτική διευθύντρια και
επιμελήτρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης του 
Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ (1997-2002) και Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Argos –
Centre for Art and Media στις Βρυξέλλες (2006-2008). Είναι επίσης καλλιτεχνική
διευθύντρια της διεθνούς φουάρ Art Brussels. Είναι επισκέπτρια λέκτορας στο
HISK – The Higher Institute of Arts της Γάνδης, ενώ έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα
διεθνή συνέδρια και συμπόσια σε χώρους όπως η πινακοθήκη Tate Modern του
Λονδίνου, το Palais de Beaux Arts στις Βρυξέλλες, το Μουσείο Ludwig της
Κολωνίας, οι διεθνείς Μπιενάλε της Βενετίας, της Κωνσταντινούπολης, του Κιέβου
και του Βερολίνου, οι Ακαδημίες Καλών Τεχνών του Όσλο και της Κοπεγχάγης και η
Σχολή Καλών Τεχνών της Ζυρίχης μεταξύ άλλων. 
Δοκίμιά της με θέμα τη σύγχρονη τέχνη και τους σύγχρονους καλλιτέχνες
δημοσιεύονται τακτικά σε καταλόγους εκθέσεων, επιθεωρήσεις τέχνης και
περιοδικά. Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρονιάς, η Κατερίνα Γρέγου βρίσκεται
επίσης μεταξύ των προσκεκλημένων ομιλητών της πλατφόρμας TEDx (Ghent).
Κεντρική Έκθεση: “Between the
Pessimism of the Intellect and the Optimism of the Will /
Από την απαισιοδοξία της νόησης στην αισιοδοξία της πράξης
Απόσπασμα
από το σημείωμα της Επικεφαλής Επιμελήτριας, Κατερίνας Γρέγου.
«Πηγή έμπνευσης για τον τίτλο της Κεντρικής Έκθεσης αποτέλεσε ένας
αφορισμός που επαναλαμβάνεται στα Τετράδια της Φυλακής (
Quaderni del carcere) του Antonio Gramsci, που γράφτηκαν
μεταξύ του 1929 και 1935, ενώ ο Gramsci ήταν φυλακισμένος από το φασιστικό καθεστώς
της Ιταλίας. Στο ογκώδες αυτό έργο, το γραμμένο κατά τη διάρκεια του εντεκαετούς
εγκλεισμού του ο Gramsci επανέρχεται συχνά σε μια συγκεκριμένη φράση: “Η πρόκληση
της νεωτερικότητας είναι να ζεις δίχως ψευδαισθήσεις μα και δίχως απογοήτευση (…)
Είμαι απαισιόδοξος λόγω νόησης και αισιόδοξος
λόγω θέλησης.” Ο δυισμός που η φράση αυτή επικαλείται στο καταληκτικό
κομμάτι της αποτελεί αφετηρία για μια διερεύνηση της κρίσης που πλήττει την περιοχή
της Μεσογείου  – καθώς και τρόπων εξόδου από
αυτήν–, ζήτημα που θα βρεθεί στο επίκεντρο του προβληματισμού της επόμενης Μπιενάλε.
Παρότι είναι αδύνατον να προσεγγίσει κανείς τις χώρες της ‘Mare Nostrum’
ως μία ομοιογενή κατηγορία ή να καταλήξει σε έναν και μοναδικό ορισμό της “Μεσογείου”,
οι περισσότερες από τις 26 χώρες που εκτείνονται περιμετρικά της λεκάνης της βρίσκονται
σήμερα αντιμέτωπες με μια σειρά από σοβαρές κρίσεις (κοινωνικές, οικονομικές ή πολιτικές),
ενώ στην περιοχή εντοπίζονται πολλές εμπόλεμες ή εύφλεκτες ζώνες. Για την ακρίβεια,
δεν θα ήταν υπερβολή να περιγράψει κανείς τη σημερινή Μεσόγειο ως μια ζώνη κρίσης.
Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία παλεύουν με την οικονομική κατάρρευση, η Τουρκία
βρίσκεται εν μέσω πολιτικής κρίσης, μεγάλο μέρος των νότιων και ανατολικών
ακτών της Μεσογείου παραδίνεται στον πολιτικό και κοινωνικό αναβρασμό καθώς οι δημοκρατικές
διαδικασίες τίθενται υπό απειλή ή ακόμη καιακύρωση, ενώ οι ανατολικές ακτές της
παραμένουν βυθισμένες σε αδιέξοδες συγκρούσεις και πολέμους και επί μακρόν ανεπίλυτες
πολιτικές, θρησκευτικές και εδαφικές διαμάχες. Η ίδια συνεχίζει στο βασικό,
επιμελητικό  της κείμενο για την έκθεση
Έτσι, ενώ η Μεσόγειος δεν μπορεί να οριστεί στη βάση μιας κοινής ταυτότητας,
δείχνει εντούτοις να αποτελεί σήμερα εστία μερικών από τα σοβαρότερα προβλήματα
της εποχής μας, όπως αυτά της κοινωνικής και
οικονομικής  (αν-)ισότητας, της δημοκρατίας,
των πολιτικών δικαιωμάτων, της μετανάστευσης και κίνησης των πολιτών, της
προσωπική αυτονομίας. Ο ίδιος ο Gramsci όρισε την κρίση ως εκείνη τη συγκυρία κατά
την οποία “το παλιό πεθαίνει και το καινούργιο αδυνατεί να γεννηθεί” και πρόσθεσε
ότι “στο μεσοδιάστημα αυτό κάνει την εμφάνισή της μια μεγάλη ποικιλία από νοσηρά
συμπτώματα”. (….) Επαφίεται στους καλλιτέχνες, στους ανθρώπους του πολιτισμού και
στους ακτιβιστές των κινημάτων βάσης να κάνουν πράξη τη δημιουργική και ριζοσπαστική
φαντασία, ούτως ώστε να αναλύσουν κριτικά την παρούσα συγκυρία (εξασκώντας έτσι
την απαισιοδοξία της νόησης) αλλά και να οραματιστούν ή να δείξουν τον δρόμο
προς έναν άλλο τρόπο ύπαρξης (ενεργοποιώντας την αισιοδοξία της θέλησης).
Υπό το φως της διάχυτης μοιρολατρίας και του κυνισμού που χαρακτηρίζει
πολλές όψεις του σύγχρονου πολιτικού, οικονομικού και δημόσιου βίου, καθώς και
της δεσπόζουσας άποψης που θέλει την επικράτηση του καπιταλισμού “αναπόφευκτη”,
η φράση του Gramsci είναι τόσο επίκαιρη όσο και όταν πρωτογράφτηκε.
Πραγματωμένη, η αισιοδοξία της θέλησης θέτει τα θεμέλια ενός καλύτερου
μέλλοντος, γεννά τη σπίθα της αλλαγής.
Η 5η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης θα αναδιφήσει τα πολλαπλά
νοήματα αυτής της φράσης και θα εξερευνήσει την γκρίζα ζώνη που ανοίγεται μεταξύ
των δύο πόλων της.
Ο αφορισμός του Gramsci γίνεται έναυσμα και αφετηρία για μια αναζήτηση
διεξόδων από την κρίση,  σε μια εποχή που
δείχνει να αφήνεται ολοένα και περισσότερο στην απάθεια, σε ένα γενικευμένο αίσθημα
ήττας ενώπιον του εντατικοποιημένου καπιταλισμού, των χασμάτων της  κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας που διευρύνονται
αλματωδώς, του επαπειλούμενου αφανισμού των κοινωνικών προγραμμάτων και του κράτους
πρόνοιας, όχι μονάχα στην περιοχή της Μεσογείου, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Μπιενάλε θα επιχειρήσει έτσι να επισημάνει μερικά από τα κρίσιμα ζητήματα που
συνθέτουν και επηρεάζουν την πραγματικότητα της Μεσογείου μέχρι στιγμής, αφήνοντας
επίσης το απαραίτητο περιθώριο σε αυτό που ο Ernst Bloch ονόμασε “προοδευτική ονειροπόληση”,
απαραίτητη συνθήκη για την υπέρβαση των αδιεξόδων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα
σήμερα. Ως προς αυτό είναι καθοριστικός ο ρόλος που καλείται να διαδραματίσει η
τέχνη, υπό τη μορφή μιας κριτικής, απελευθερωτικής και  ιδεαλιστικής πράξης.
Η Μπιενάλε θα παρουσιάσει το έργο καλλιτεχνών που καταπιάνονται ενεργά
με αυτές τις πρακτικές, “συνομιλώντας” ως εκ τούτου συμβολικά με τον αφορισμό του
Gramsci
.  Βρυξέλλες, Μάιος 2014»
Οι εκθέσεις και το
πρόγραμμα της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης
Θεσσαλονίκης, οι συνεργαζόμενοι φορείς και οι εκθεσιακοί χώροι θα ανακοινωθούν
Η 5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης είναι η τελευταία
διοργάνωση του τριμερούς σπονδυλωτού προγράμματος που ξεκίνησε το 2011 και
υλοποιείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Μακεδονία-Θράκη 2007-2013
του ΕΣΠΑ
που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση
(Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και την Ελλάδα.
Η οργάνωση είναι
του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και πραγματοποιείται με τη συμμετοχή και
συνεργασία της «Κίνησης των 5 Μουσείων
Θεσσαλονίκης»
(Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού
Πολιτισμού, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης
Τέχνης, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ) και άλλων πολιτιστικών και
εκπαιδευτικών φορέων, ινστιτούτων και ιδρυμάτων της πόλης και τη στήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης.

_ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
ΚΡΑΤΙΚΟ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ
ΤΕΧΝΗΣ
Κολοκοτρώνη 21,
Σταυρούπολη, 56430 Θεσσαλονίκη
Τ: 2310 589141 & 3, F: 2310 600123
Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων & Επικοινωνίας ΚΜΣΤ
Τ: 2310 589152

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *